به طور کلی عوامل محیطی موثر بر کسب و کار از دو دسته عمده محیط خرد و محیط کلان تشکیل می شود.

محیط خرد از آن دسته از بازیگران نزدیک به شرکت تشکیل می شود که بر توانایی شرکت در خدمت رسانی به مشتریان، خود شرکت، نیروی انسانی، زیرساخت، تجهیزات، دانش سازمانی، فرآیندهای داخلی، مدیریت.

محیط کلان از نیروهای اجتماعی، اقتصادی، طبیعی، فناوری، رقبا، سیاسی و فرهنگی بزرگتری تشکیل می شود که بر نیروهای محیط خرد اثر گذار است.

دو عامل بسیار مهم وجود دارند که می توانند بر روی هر کسب و کاری تاثیر گذار باشند؛

1.عوامل محیطی داخلی

• نیروی انسانی

نیروی انسانی به عنوان عوامل مهمترین عامل امروزه برای بیشتر کسب و کارها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

نیروی انسانی شما بزرگترین منبع شما هستند.

• یک راه برای اطمینان از موفقیت کسب و کارشما،
• نظارت و مراقبت از کارکنان است.
• اگر با کارمندان خود منصفانه رفتار کنید،
• آنها را به خوبی مدیریت کنید و فرصت هایی را در اختیار آنها قرار دهید،
• در این صورت آنها به شما در رسیدن به ایده های خود و برنامه کسب و کارتان کمک می کنند.
• و اگر با کارمندان بد رفتار کنید، ممکن است آنها عملکر خوبی نداشته باشند و یا از کار کردن در شرکت شما کناره گیری کنند.زیر ساخت ها و تجهیزات

زیر ساخت های کسب و کار صرف نظر از مدل کسب وکار آن، باید در محیط پیرامون آن وجود داشته باشد. برای مثال؛

• قانونی-حقوقی،
• فنی-ارتباطات،
• فرهنگی-آموزشی و
• اقتصادی-تجاری معرفی نموده است.

درنهایت بمنظور تعیین ضریب اهمیت هریک از این ابعاد از تجزیه و تحلیل آنتروپی شانون استفاده گردیده که بر این اساس، زیرساخت فنی و ارتباطات بعنوان مهمترین فاکتور در توسعه کسب و کارهای اینترنتی در ایران شناخته شده است.

• دانش سازمانی و فرآیندهای داخلی

برای افزایش موفقیت، بهبود و ارتقاء عملکرد سازمان‌ها؛ همواره بایستی به نیازهای آموزشی و توسعه توانمندهای نیروی انسانی توجهی ویژه داشت. اگر آموزش‌های مرتبط با نیازهای کارکنان بتواند با انتقال مفاهیم موجب ایجاد ذهنیت مهارت محور آن‌ها شود؛ احتمال موفقیت سازمان‌ها بیشتر خواهد شد.

بیشتر سازمان‌ها بخش آموزش و توسعه را مرتبط با فعالیت‌های بخش منابع انسانی می‌دانند. بسیاری از سازمان‌ها آموزش نیروی خود را جزئی لاینفک برای پیشرفت و توسعه می‌دانند زیرا باوجود رشد علم و فناوری، اشکال نوین سازمانی برای هماهنگی با این پیشرفت بیش‌ازپیش نیاز به آموزش و بازآموزی نیروی انسانی احساس می‌شود.

با توجه به وجود نیاز به آموزش نیروی انسانی اگر بخواهیم در این زمینه به تکنیک‌های آموزشی موجود اشاره‌کنیم بایستی بگوییم این تکنیک‌ها شامل ایجاد تغییرات در زمینه‌هایی ازجمله؛

• نگرش،
• مهارت و
• دانش افراد شاغل در محیط سازمان می‌شوند.

برای اینکه آموزش به نیروی انسانی مؤثر و با برنامه باشد نیازمند این است که از محتوای ارزشمند و مناسب برخوردار باشد و در یک اتمسفر آموزشی مناسب این آموزش صورت پذیرد.

• مدیریت

مدیریت موثر کسب و کار برای صاحبان مشاغل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو در این مقاله به توضیح نحوه مدیریت موثر کسب و کار پرداخته شده است.

کسب و کار به زبان ساده عبارت است از:

“مبادله کالاها و خدمات با هدف اصلی کسب سود که شامل ریسک و سرمایه گذاری  در زمان، ایده ها و امور مالی می شود”

همچنین طبق گفته ریچارد برانسون:

“اگر بتوانید یک کسب و کار را به خوبی اداره کنید، می توانید هر کسب و کاری را به خوبی اداره کنید.”

هر کسب و کاری، اعم از کوچک، بزرگ یا مشاغل آنلاین بدون؛

• مدیریت صحیح زمان،
• منابع انسانی،
• امور مالی،
• فناوری به روز شده،
• ایده های جدید و
• خلاق و همکاری میان همه موارد ذکر شده، امکان پذیر نیست.

2.عوامل محیطی خارجی

• تکنولوژی

تغییرات در بخش فناوری می توانند بسیار بزرگ و تاثیرگذار باشد. تکنولوژِ از عوامل محیطی خارجی است، این عوامل علاوه بر ابزارها و تجهیزات جدید شامل رویکردهای جدید نیز می شوند. عوامل تکنولوژیک نمونه هایی از فرصت ها و تهدید ها می باشند که شرکت ها بهنگام تدوین استراتژی ها باید آن ها را مورد توجه قرار دهند.

• رقبا

در مورد عوامل محیطی خارجی رقبا، شما باید بدانید غالبا رقبا استراتژی ساده‌ و مشابهی دارند. آن‌ها هر لحظه با این فکر از خواب برمی‌خیزند که؛

• چطور می‌توانند شما و هر شرکت دیگری که محصولات و خدمات مشابه آن‌ها را عرضه می‌کند،
• از حیطه رقابت خارج کنند و حتی برنامه کاری خود را طوری تنظیم می کنند.
• تا هیچ کسب و کار جدیدی حتی فکر ورود به حوزه کاری آنها نباشد.

آن‌ها مدام به این می‌اندیشند که چطور می‌توانند سهم بازار شما را از آنِ خود کنند و آن‌ را برای همیشه نگه دارند.

• سیاسی قوانین و مقررات

ماهیت عوامل سیاسی برای کسب و کارها مهمترین ملاحظه در صورت بندی استراتژی شرکت به شمار رفته و ملاحظات سیاسی، عوامل قانونی یا دولتی که کسب و کار باید یا می خواهد در قالب آن به عملیات مبادرت ورزد را شامل می شود. دولت ها و نهاد های دولتی در زمره مراجع اصلی هستند که مقرراتی را تدوین می نمایند، مقرراتی را حذف می کنند، کمک های دولتی پرداخت می نمایند. که البته هر کدام با توجه به زمان متغیر هستند.

• اجتماعی فرهنگی

عوامل اجتماعی به مواردی از جمله؛ باورها، ارزش ها، نگرش ها، تئوری ها و سبک زندگی کسانی را که در محیط خارج سازمان هستند در بر می گیرد که این عوامل خود از؛

• شرایط فرهنگی،
• جمعیت شناختی،
• مذهبی،
• آموزش و
• قومی آنها سرچشمه می گیرند.

• اقتصادی

عوامل اقتصادی بیشتر به تشریح مولفه های اقتصادی می پردازند. در این دسته از عوامل بیشتر به مسائل جامعه چگونه کالاها و خدمات مختلف را تولید، توزیع و استفاده میکند، پرداخته می شود، از این رو باید روندهای اقتصادی در بخش هائی که بر صنعت مورد نظر اثر می گذارد درک شود.

معمولاً در بررسی محیط خارجی از تجزیه و تحلیل (عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی) استفاده می شود. این عوامل به صورت مجموع های کامل، مرتبط با هم در نظر گرفته میشوند که به دلیل سرعت تغییرات و تاثیراتی که بر بازار کسب و کار جهانی دارند، اهمیت زیادی دارند. پایش دقیق این عوامل منجر به فرصت های عمده کسب و کار یا تعیین تهدیدات بالقوه میشود.

نتیجه گیری

برای اینکه یک کسب و کار بتواند با توجه به شرایط مختلف به حیات خود ادامه دهد و پیشرفت کند نیازمند این است بتواند در هر شرایطی برنامه ای مقتضی این عوامل محیطی داشته باشد.

لازم به ذکر است عوامل داخلی تحت کنترل کسب و کار است و می تواند با توجه به کار گیری شیوه های تعریف شده تغییرات لازم را در آنها جهت بهبود ایجاد کند.

عوامل خارجی غالبا عوملی هستند که کسب و کار توانایی ایجاد تغییر و کنترل را بر روی آنها ندارد و غالبا بایستی با توجه به آن تغییرات خود را مطابقت دهد.

غالبا هر کسب و کار نیاز دارد سه سناریو را برای خود تعریف کند؛

1. شرایط کنونی بدون تغییر (در همین شرایط کنونی چه فعالیت هایی می توان انجام داد)
2. شرایط ایده آل که رونق، پیشرفت و توسعه در انتظار کسب و کار باشد (رشد اقتصادی، سرمایه گذاری های خارجی، حمایت های دولتی،…)
3. شرایط بحرانی که می تواند بدترین شرایط باشد (بلایای طبیعی، جنگ، رکود اقتصادی، تحریم،…..)

همین امر باعث می شود در زمان ایجاد تغییرات عوامل خارجی که شما کمترین کنترل را دارید کسب و کار شما کمترین آسیب را بیبند و آمادگی لازم را داشته باشد.

1 – مدیریت مشارکتی

یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند بر رشد کسب و کار و بالندگی‌اش تاثیر بسزایی داشته باشد، به‌کارگیری سبک مدیریت مشارکتی در سطوح مختلف سازمان است. در مدیریت مشارکتی، کارکنان و پرسنل در تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها دخیل بوده و ایده‌ها و نظرات آن‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
مدیریت مشارکتی به عنوان یکی از رویکردهای نوین مدیریتی، بر مبنای درگیر کردن کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها و اداره امور سازمان شکل گرفته است. در واقع، مدیریت مشارکتی با اتکا به ظرفیت و توانمندی‌های کارکنان و بهره‌مندی از دیدگاه‌ها و ایده‌های ارزشمند آن‌ها، سعی دارد زمینه مشارکت و درگیری بیشتر پرسنل را در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها فراهم سازد. از جمله شرکت‌های شناخته شده‌ایی که از مدیریت مشارکتی استفاده می‌کنند می‌توان موارد زیر را نام برد:

1. گوگل (Google): گوگل برای فرهنگ کاری خود که در آن خلاقیت و نوآوری تشویق می‌شود، شناخته شده است. کارکنان در گوگل تشویق می‌شوند تا در پروژه‌هایی که به آن‌ها علاقه دارند مشارکت کنند و ایده‌های جدید خود را ارائه دهند.
2. وی‌ال‌اس‌ایم (Valve Corporation): این شرکت بازی‌سازی به ساختار سازمانی بدون سلسله مراتب خود معروف است. در ولو، کارکنان آزادی دارند تا در پروژه‌هایی که به آن‌ها علاقه‌مند هستند کار کنند و در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت مشارکت داشته باشند.
3. سمکو (Semco): این شرکت برزیلی توسط ریکاردو سملر اداره می‌شود و برای رویکرد مدیریتی انقلابی خود شناخته شده است. در سمکو، کارکنان در تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت، از جمله تعیین حقوق و انتخاب مدیران خود، مشارکت دارند.
4. گور (W.L. Gore & Associates): این شرکت، که بیشتر برای محصولات گورتکس خود شناخته شده است، یک مدل مدیریتی مبتنی بر تیم دارد که در آن کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها و رهبری پروژه‌ها مشارکت می‌کنند.
   اجرای صحیح این سبک از مدیریت، مزایا و منافع متعددی به همراه دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به افزایش انگیزه، بهبود روحیه و ایجاد حس تعلق بیشتر نسبت به سازمان در کارکنان اشاره کرد. همچنین با بهره‌گیری از ظرفیت ذهنی افراد مختلف، زمینه ارائه راه‌حل‌ها و ایده‌های نوآورانه‌تری فراهم می‌شود که در نهایت منجر به افزایش بهره‌وری، بالندگی و در یک کلام توسعه و رشد کسب و کار خواهد شد. اطلاع از نکات زیر هم می‌تواند در این مورد راهگشا باشد:

• مدیران باید در ابتدا زمینه لازم را برای مشارکت بیشتر کارکنان از طریق برگزاری جلسات و کارگاه‌های آموزشی فراهم کنند تا کارکنان با مفهوم و فواید این سبک مدیریتی بیشتر آشنا شوند.
• ایجاد ساختار سازمانی منعطف‌تر و غیرمتمرکز که به کارکنان اختیارات بیشتری می‌دهد، الزامی است. مدیران باید کنترل را واگذار کنند.
• استقرار سیستم‌های پاداش‌دهی و تشویق بر مبنای عملکرد، انگیزه لازم را در کارکنان برای مشارکت فعال‌تر ایجاد می‌کند.
• باید فرهنگ مشارکت‌پذیری و تیم‌محوری در سرتاسر سازمان نهادینه شود تا بستر لازم برای پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز مدیریت مشارکتی فراهم شود.

2 – ارتباط موثر با مشتریان

برقراری ارتباط مستمر و موثر با مشتریان، نقش بسزایی در جلب رضایت و وفاداری آن‌ها داشته و در نتیجه منجر به رشد کسب و کار می‌شود. شناخت دقیق نیازهای مشتریان، رفع سریع مشکلات آن‌ها و ارائه خدمات پس از فروش مناسب، از جمله راه‌های اصلی برقراری ارتباط مطلوب با مشتریان است که تاثیر مستقیمی بر روند رو به رشد کسب و کار دارد.
ارتباط موثر و دوسویه با مشتریان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر موفقیت و رشد هر کسب و کاری محسوب می‌شود زیرا مشتریان وفادار و راضی، بهترین سفیران برای معرفی و تبلیغ برند به دیگران بوده و نقش بسزایی در جذب مشتریان جدید دارند. همچنین حفظ مشتریان فعلی همواره سودآورتر و کم هزینه‌تر از جذب مشتریان جدید است.
برای برقراری ارتباطی موثر و باکیفیت با مشتریان، نیاز است تا اقدامات زیر صورت پذیرد:

1. شناسایی دقیق نیازها، علایق و رفتار مشتریان از طریق ابزارهایی مانند تحلیل داده‌ها، نظرسنجی، مصاحبه و…
2. ایجاد کانال‌های ارتباطی چندگانه آنلاین و آفلاین با مشتریان به منظور برقراری ارتباط دوسویه
3. پاسخگویی سریع به سوالات و ابهامات مشتریان و حل مشکلات آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن
4. ارائه خدمات پس از فروش قوی و حمایت همه‌جانبه از مشتریان

با پیاده‌سازی اقدامات فوق، زمینه جلب رضایت و وفاداری برای مشتریان فراهم شده و کسب و کارها می‌توانند انتظار رشد و توسعه پایداری را داشته باشند. در کشور عزیزمان ایران نیز اهمیت برقراری ارتباط دوسویه و موثر با مشتریان بر کسی پوشیده نیست. با توجه به شرایط خاص اقتصادی، سیاسی و فرهنگی حاکم بر کشور، برقراری چنین ارتباطی مستلزم توجه به نکات زیر است:

• لحاظ کردن حساسیت‌های فرهنگی و اعتقادی مشتریان در فرآیند تعاملات
• توجه ویژه به ارزش‌های اخلاقی و اسلامی در برخورد با مشتریان
• صداقت و شفافیت کامل در اطلاع‌رسانی‌ها و تبلیغات به مشتریان بالقوه و بالفعل

بکارگیری این نکات در کنار سایر الزامات ارتباط موثر با مشتری، می‌تواند زمینه‌ساز موفقیت بیشتر و رشد کسب و کار‌های ایرانی در جلب رضایت مشتری و در نتیجه رسیدن به رشد و بالندگی باشد.

3 – فرهنگ نوآوری

ترویج فرهنگ نوآوری و خلاقیت در کسب و کار، بستر مناسبی را برای ظهور و بالندگی ایده‌های نو و راه‌حل‌های خلاقانه فراهم می‌سازد. وجود چنین فرهنگی، موجب توسعه محصولات و خدمات، کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت و در نهایت پیشرفت و رشد کسب و کار خواهد شد. مدیران باید با حمایت از ایده‌های نوآورانه و پاداش دادن به نوآوری‌های موفق، زمینه لازم برای تقویت فرهنگ نوآوری را فراهم کنند.
نوآوری و خلاقیت، خون حیاتی هر کسب و کار پویایی به‌شمار می‌رود. اما تحقق نوآوری مستلزم وجود فرهنگی حمایتگر از خلاقیت و نوآوری در سازمان است. مدیران می‌توانند با اقدامات زیر زمینه‌ساز شکل‌گیری چنین فرهنگی شوند:

• برگزاری جلسات و کارگاه‌های آموزشی به منظور آشناسازی کارکنان با مفهوم نوآوری
• ایجاد سازوکارهایی برای جمع‌آوری و ارزیابی ایده‌های نوآورانه کارکنان
• حمایت مالی و معنوی از ایده‌ها و راه‌حل‌های خلاقانه و نوآورانه
• طراحی سیستم پاداش‌دهی و تشویق به نوآوری‌های موفق
  با به‌کارگیری این راهکارها، فرهنگی خلاق و نوآور در سراسر سازمان نهادینه خواهد شد که زمینه‌ساز پویایی و پیشرفت کسب و کار است.
  شما به عنوان یک کارآفرین یا مدیر کسب و کار، برای ایجاد و تقویت فرهنگ نوآوری و خلاقیت در سازمان خود چه اقداماتی انجام می‌دهید؟ تجربیات و نظرات خود را در بخش نظرات با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید.

4 – سرمایه‌گذاری در بازاریابی

یکی از حوزه‌هایی که سرمایه‌گذاری در آن، بازدهی بالایی برای رشد کسب و کار به همراه خواهد داشت، بازاریابی و تبلیغات است. هزینه‌ کردن مناسب در راستای بازاریابی و برندسازی، باعث افزایش آگاهی، جذب مشتری جدید و در نهایت رشد فروش و درآمد کسب و کار خواهد شد. مدیران باید برنامه بازاریابی مدون و هدفمندی داشته باشند و متناسب با آن سرمایه‌گذاری کنند.
سرمایه‌گذاری در بازاریابی و تبلیغات، یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد و موفقیت کسب و کار‌هاست. زیرا هدف اصلی بازاریابی، معرفی محصولات و خدمات به بازار هدف و در نهایت جذب مشتری جدید و افزایش فروش است. بدون سرمایه‌گذاری کافی و بهینه در این حوزه، دستیابی به اهداف کمی و کیفی فروش و درآمدزایی، غیر ممکن خواهد بود.
به عنوان مثال اگر کسب و کاری بتواند با سرمایه‌گذاری 100 میلیون تومانی در بازاریابی، فروش سالانه خود را از 10 میلیارد تومان به 15 میلیارد تومان افزایش دهد، بازگشت سرمایه بسیار عالی خواهد داشت.
در مجموع سرمایه‌گذاری صحیح و بهینه در بازاریابی، ضامن رشد و شکوفایی هر کسب و کاری است که مدیران باید برنامه مشخصی برای آن داشته باشند.
به نظر شما مهم‌ترین اقلام سرمایه‌گذاری در بازاریابی به منظور رشد کسب و کار کدام‌ها هستند؟
شاید دانستن این موارد در ایران در زمینه سرمایه‌گذاری در بازاریابی خالی از لطف نباشد:

• لحاظ کردن حساسیت‌های فرهنگی و مذهبی جامعه در محتواهای تبلیغاتی
• استفاده بهینه از ظرفیت تبلیغات محیطی با هزینه پایین‌تر
• تمرکز بیشتر بر شبکه‌های اجتماعی به دلیل هزینه کمتر و درگیری بالاتر مخاطبان
• تولید محتواهای بومی، جذاب و کاربردی برای مخاطبان
• اولویت دادن به مخاطبان جوان‌تر به دلیل آشنایی و اشتیاق بیشتر آنها نسبت به فضای مجازی و تبلیغات

5 – فناوری‌های نوین

امروزه بهره‌گیری از فناوری‌های روز دنیا در کسب و کارها، نه تنها یک انتخاب، بلکه یک ضرورت برای بقا و رشد آن‌ها محسوب می‌شود. دنیا در عصر دیجیتال حرکت می‌کند و کسب و کارها برای پیشرفت باید گام‌های خود را با آن هماهنگ کنند.
استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، ماشین لرنینگ، اینترنت اشیا، فناوری‌های ابری و الگوریتم‌های پیشرفته موجب می‌شود تا کسب و کارها بتوانند بهره‌وری و کارایی خود را به شکلی چشمگیر افزایش داده و هزینه‌های عملیاتی خود را کاهش دهند. همه این موارد به نوبه خود زمینه را برای رشد شتابان و مقیاس‌پذیری کسب و کارها فراهم می‌سازد. بنابراین، دوری از فناوری‌های نوین، برابر است با محکوم کردن کسب و کار به توقف و حتی شکست در بازار پر رقابت امروز. از مهم‌ترین فناوری‌های نوینی که کسب و کارها باید برای رشد و توسعه خود به آن‌ها توجه نمایند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. هوش مصنوعی و ماشین‌لرنینگ
این فناوری‌ها قادرند الگوها و روندهای مختلف کسب و کار از جمله رفتار مشتریان را تحلیل و پیش‌بینی کرده و به تصمیم‌گیری بهینه کمک کنند. از جمله شرکت‌هایی که از این فناوری استفاده می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. آمازون: این شرکت از الگوریتم‌های ماشین لرنینگ برای تحلیل الگوهای خرید و ترجیحات کاربران بهره می‌برد تا پیشنهادات مرتبط‌‌تری ارائه دهد.
2. گوگل: گوگل در بسیاری از محصولات خود از هوش مصنوعی استفاده می‌کند. به عنوان مثال، در موتور جستجوی خود از ماشین لرنینگ برای بهبود نتایج جستجو و تجربه کاربری استفاده می‌کند. همچنین، در سرویس‌هایی مانند Google Photos برای شناسایی چهره و تصاویر از این فناوری استفاده می‌شود.
3. نتفلیکس: نتفلیکس از ماشین لرنینگ برای شخصی‌سازی فیلم و سریال استفاده می‌کند. این شرکت الگوریتم‌های پیچیده‌ای را برای تحلیل رفتار تماشای کاربران و ارائه پیشنهادات متناسب با سلیقه آن‌ها به کار می‌برد.
4. تسلا: تسلا در خودروهای خود از هوش مصنوعی برای قابلیت‌های رانندگی خودکار استفاده می‌کند. این شرکت از (Deep Learning) برای تحلیل داده‌های حسگرها و دوربین‌ها به منظور تصمیم‌گیری‌های ایمن در هنگام رانندگی استفاده می‌کند.
5. آی‌بی‌ام: Watson، یک سیستم هوش مصنوعی که می‌تواند داده‌های بزرگ را تحلیل کند و به سوالات پیچیده پاسخ دهد، شناخته می‌شود. Watson در زمینه‌های مختلفی مانند بهداشت و درمان، تجارت، و تحلیل داده‌ها استفاده می‌شود.

۲. اینترنت اشیا (IoT)
اتصال تجهیزات و ماشین‌آلات به اینترنت به منظور جمع‌آوری داده و کنترل از راه دور آن‌ها.
۳. فناوری‌های ابری
استفاده از زیرساخت‌ها و سرویس‌های نرم‌افزاری در ابر به جای سرورها و تجهیزات فیزیکی داخلی.
۴. تحلیل داده‌های بزرگ (Big Data)
تحلیل حجم بسیار بالایی از داده‌ها به منظور الگویابی و شناسایی بینش‌های کسب و کاری عمیق
۵. بلاک‌چین
فناوری ثبت تراکنش‌ها بدون نیاز به واسطه، کاربردهای بسیار زیادی در حوزه‌های مختلف دارد.

6 – مدیریت داده‌ها

امروزه داده‌ها ارزشمندترین دارایی هر سازمانی محسوب می‌شوند. در واقع داده‌ها می‌توانند به نفت قرن 21 یا به اصطلاح طلای سیاه تشبیه شوند. حجم عظیمی از داده‌ها که به صورت روزانه در کسب و کارها تولید می‌شود، حاوی بینش‌ها و الگوهای با ارزشی هستند که در صورت تحلیل و بهره‌برداری صحیح، می‌توانند موجبات پیشرفت و رشد کسب و کار را فراهم سازند.
داده‌ها می‌توانند در حوزه‌های مختلفی مانند الگوهای رفتاری مشتریان، روندهای فروش، ظرفیت بازار و … مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به طراحی محصولات جدید، هدف‌گذاری‌های فروش و بازاریابی، شناسایی فرصت‌های جدید و تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تر کمک کنند.
بنابراین مدیریت صحیح داده‌ها نقش کلیدی در توانمندسازی کسب و کارها و هدایت آن‌ها به سوی موفقیت و رشد پایدار دارد.
به نظر شما مهم‌ترین داده‌هایی که کسب و کارها باید مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند تا بتوانند تصمیم‌گیری‌های استراتژیک خود را بهبود بخشند، کدام‌ها هستند؟ لطفا نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

7 – مدیریت زنجیره تامین

زنجیره تامین شامل کلیه فعالیت‌هایی است که منجر به تبدیل مواد خام به محصول نهایی و تحویل آن به دست مصرف‌کننده می‌شود. مدیریت اثربخش زنجیره تامین یک مزیت رقابتی مهم برای کسب و کارها محسوب می‌شود.
بهینه‌سازی زنجیره تامین از طریق حذف عملیات غیرضروری، استفاده از فناوری‌های نوین مانند IoT ،هوش مصنوعی و بلاک‌چین، به افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها، تسریع در تحویل محصولات و در نهایت افزایش سودآوری و رشد کسب و کار منجر می‌شود.
برای استارتاپ‌ها که معمولا با محدودیت منابع مواجه هستند، بهینه‌سازی زنجیره تامین اهمیت دوچندانی دارد. استفاده از راهکارهایی مانند تامین مواد اولیه به صورت مشترک با دیگر استارتاپ‌ها، برون‌سپاری فعالیت‌های غیرضروری و استفاده از فضاهای اشتراکی، می‌تواند در کاهش هزینه‌ها و تمرکز بر فعالیت‌های اصلی، نقش مهمی ایفا کند.
در مجموع، مدیریت کارآمد زنجیره تامین یکی از کلیدهای موفقیت و رشد تمامی انواع کسب و کارها، به ویژه استارتاپ‌ها، به شمار می‌رود. از شرکت‌های شناخته شده‌ای که از مدیریت زنجیره تامین بهره‌ می‌برند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. والمارت: والمارت یکی از بزرگ‌ترین خرده‌فروشان جهان است و از یک سیستم مدیریت زنجیره تامین پیشرفته برای کنترل موجودی و توزیع محصولات در فروشگاه‌های خود در سراسر جهان استفاده می‌کند.
2. آمازون: آمازون به خاطر کارایی بالای زنجیره تامین خود شناخته شده است. این شرکت از فناوری‌های پیشرفته و روش‌های نوآورانه برای مدیریت موجودی، انبارداری و تحویل سریع به مشتریان استفاده می‌کند.
3. اپل: اپل یکی از مثال‌های برجسته در مدیریت زنجیره تامین است. این شرکت برای تولید و توزیع محصولات خود مانند آیفون و مک‌بوک از یک شبکه جهانی تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان استفاده می‌کند.
4. تویوتا: تویوتا، شرکت خودروسازی ژاپنی، برای سیستم تولید خود که شامل مدیریت زنجیره تامین می‌شود، معروف است. این شرکت از روش‌هایی مانند تولید به‌موقع (Just-In-Time) برای کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی استفاده می‌کند.

8 – تحقیق و توسعه

تحقیق و توسعه یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر کسب‌وکاری به‌شمار می‌رود که نقش بسزایی در پویایی، رقابت‌پذیری و رشد آن دارد. فعالیت‌های تحقیق و توسعه شامل طیف گسترده‌ای از موارد، از جمله مطالعه و شناخت بازار و نیازهای مشتریان گرفته تا طراحی و توسعه محصولات جدید یا بهینه‌سازی محصولات و خدمات موجود می‌شود.
شرکت‌هایی که بودجه و سرمایه کافی در بخش تحقیق و توسعه خود می‌گذرانند و این بخش را به صورت راهبردی و بلندمدت تقویت می‌کنند، اغلب شاهد رشد و شکوفایی چشمگیری در کسب‌وکار خود هستند. زیرا همواره چند قدم جلوتر از رقبا بوده و با توسعه محصولات و فناوری‌های نوآورانه، سهم بازار خود را افزایش می‌دهند.
بنابراین سرمایه‌گذاری مداوم و بلندمدت در بخش تحقیق و توسعه، یکی از ملزومات رشد و ماندگاری کسب‌وکارها در بازار رقابتی امروز است.
از مهم‌ترین مواردی که استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا باید در بخش تحقیق و توسعه مورد توجه قرار دهند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شناسایی و درک عمیق نیازها و مشکلات مشتریان هدف
• توسعه ایده‌ها و حل مسائلی که با چالش‌ها و دردسرهای واقعی مشتریان مرتبط است
• تمرکز بر توسعه محصول اولیه یا MVP به جای محصول نهایی
• آزمودن مداوم ایده‌ها و محصول با مشتریان، جمع‌آوری بازخورد و اعمال نظرات آن‌ها
• تکرار مدل ساخت محصول، آزمودن و یادگیری تا رسیدن به محصول نهایی مناسب

9 – مدیریت منابع انسانی

مهم‌ترین سرمایه و دارایی هر سازمانی، نیروی انسانی متخصص و کارآمد آن است. مدیریت استراتژیک منابع انسانی به معنای برنامه‌ریزی بلندمدت و هدفمند برای جذب، نگه‌داشت، آموزش و انگیزش نیروی انسانی است.
کسب‌وکارهایی که به توسعه سرمایه انسانی خود توجه ویژه‌ای دارند، اغلب از رشد و بالندگی بیشتری برخوردار خواهند بود. زیرا کارکنان متخصص و متعهد هستند که محرک اصلی نوآوری، بهره‌وری و در نهایت مزیت رقابتی برای سازمان به‌شمار می‌روند.
در کشورمان ایران نیز با توجه به ویژگی‌های خاص فرهنگی و اجتماعی، مدیریت منابع انسانی اهمیت دوچندانی می‌یابد. توجه به نیازهای کارکنان، ایجاد انگیزه‌های معنوی، تعامل سازنده مدیر-کارمند و مواردی از این دست، نقش مهمی در بهره‌وری و دلسوزی نیروی انسانی داشته و می‌تواند موجب پویایی و شکوفایی کسب‌وکارها در ایران شود.